SERKAWN TUALCHHUNG KOHHRAN

CHANCHIN THA MITIN TAN

PATHIANNI ZING PROGRAMME

10:00 AM, 9th August, 2020

PROGRAMME:


HUN KAIHRUAITU:
THUPUI: Hun khirh karah beiseina (Hope in troubled time)
- Rev P.C. Liandula


Vawiin hi Pathian ni vawi 21 Biak ina kan inkhawm theih lohna a ni ta. Hun khirh takin kan khawvel a tuam mek a, Mizoram zim te pawh min tuam hneh hle mai. Covid 19 kan hlau em em a, chumi karah chuan thli leh ruah, tui lian nasa takin a lo thlawk bawk a, leimin kan hlau em em bawk a. Chungte aia kan nun timangangtu zawk lirnghing lah chu kan hre reng bawk a. Mizoram khawchhak lama awmte chuan, “Covid 19 chu kan hlau tawh lo, lirnghing hian kan chhungril nun a khawih chhe nasa em em tawh zawk a ni,” an ti thlawt a ni.

Kohhran rawngbawlna kal pangngai a thu thup a, “Babulon lui kamahte, chutah kan thu a, a ni, kan tap thin, Zion kan ngaihtuahin,” (Sam 137:1) Israel faten an tih ang mai khan Biak In ngaiin kan awm thup mai a nih hi. Israel fate khan an sal tanna hmun atang khan Jerusalema Pathian Temple kha an ngai hle thin a ni ang tih a rinawm. He hun khirh tak hnuaia kan awm lai hian mi tinin Beiseina (hope) nung kan neih a va tul em! Vawiin atana kan thupuiah “Hun khirh karah beiseina,” tih ka han thlang a ni. Kan thinlung zawng zawngin Pathian chibai i buk ila, A lam hawi ang u. Amahah kan beiseina i nghat tlat ang u

Beiseina chu engnge ni ?
Thil tha zawk beiseina hi mi tin nunah a awm. Mi zawng zawngin kan mamawh chu beiseina hi a ni. Beiseina hi mihring nuna damdawi tha ber angin mi thiamte chuan an sawi thin. Dr. R. McNair chuan, “Thil dang zawng aia ka damdawi tha chu beiseina hi a ni,” a ti a ni. Beiseina chu hmalam huna thil tha zawk lo thleng tura duhna hi a ni mai awm e. Lo neituin rah tha tak seng beiseiin a bei a, result tha neih beiseiin lehkha kan zir a, chu beiseina chuan khawvel pumpui hi a vel chhuak vek a ni. Kum tir atang khan phone call ka dawn ve fo thin chu harsatna hnuaia awmte hnen atangin a ni ve fo mai. Nu pakhat chuan, “Ka pasalin min thihsan a, kan fapa la naupang tak hi kan hma lam beiseina neih chhun chu a ni ve ta ringawt mai,” tiin min rawn hrilh bawk.

Bible-in Pathiana beiseina nei turin min hrilh.
Bible hian beiseina chungchang tam tak sawi tur a nei. Beiseina lehkhabu (book of hope) tih theih hial a ni. A hmasa berin Pathiana beiseina nei turin min hrilh. Beiseina hi Pathian thua hamthatna leh kristiante thurina hlutna (theological virtue) a ni e, an lo ti thin. Pathian avanga Krista Isuaa beiseina kan neih hi chatuan atan a nih mai bakah chhe ve ngai lo tur leh rintlak a ni tih hi ring tlat ila. Chu chuan kan tun hun tawng meka harsatna leh buaina te chu hmachhawn dan min thiamtir thin a ni. “Tin, Rinna hi thil beiseite awm ngeia hriatna, thil hmuh lohte hriatfiahna a ni,” (Heb 11:1) tih a nih kha. Puala chuan, Thlarau Thianghlim thiltihtheihna azarah beiseina inngah theihna turin, beiseina Pathian chuan, in rin avangin lawmna leh remna tinrengin tikhat che u rawh se,” (Rom 15:13) tiin, “Pathian ropuina beiseiin lawmin i awm bawk ang u,” (5:1) a ti a. Kan Pathian hi beiseina Pathian a nihzia min hrilh bawk.

Sam ziaktu chuan, “Lalpa, tunah engnge ka nghah le? Nangmahah a ni, ka beiseina a awm ni,” (Sam 39:7) a ti bawk. Kan hun tawng mek thlir hian innghahna tur a va vang ve le ! Sawrkar ropui leh thiltithei nia kan ngaihte lah beiseitlak an awm lo. Hripui leh lirnghing lakah pawh rintlak leh beisei tur an awm mawlh si lo. “Ngai teh, Lalpa mit chu amah tihtute chungah chuan a fu reng thin a, A ngilneihna beiseitute chungah chuan,” (Sam 33:18). “Nang chu ka bihrukna hmun leh ka phaw i ni a, I thu ka beisei a ni,” (Sam 119:114) tih thu hmangte hian inthlamuan ang u. “Aw ka nunna, engah nge i kun reng? Engah nge ka chhungah hian i buai ni? Pathian beisei rawh, amah chu ka la fak dawn si a. Ka hmel tidamtu leh ka Pathian chu (cf. Sam 42:11) ti ila, Lalpa chu kan beisei innghahna lo ni mawlh rawh se. Kan beisei innghahna chu Pathianah ni tlat se ka va ti em ! Vawiin hian Lalpa lam i hawi ang u. Kan thinlung chu kan kutte nen vana Pathian lamah chuan i chawikang ang u (cf. Tahhla 3:40-41). Ani chuan mitthi zing ata Isua Krista thawhlehna avangin beiseina nung hmu turin min hring leh a ni. Chu chu kan thinlung damna tur kawngka inhawng chu a ni e.

Bible hian hma lam beisei dan min kawhhmuh.
Hma lam thlirin tumah kan chiang lo va, naktukin eng nge a her chhuahpui dawn kan hre bawk hek lo. Corrie Ten Boom-i chuan, “Hma lam hun hriat loh hretu Pathiana innghah leh rin chu hlau suh,” (Never be afraid to trust and unknown future to a known God) a ti a. A va tidik em! Zawlnei Mika chuan, “Kei erawh chuan Lalpa lam ka en ang a, ka chhandamna Pathian chu ka nghak ang; ka Pathian chuan mi ngaithla dawn a ni,” (7:7) a lo ti ve bawk. Hma lam hun hriat loh leh chiang lovah pawh Pathian i nghak i la, Amahah beiseina nghat ila, ani chu innghah nan i hmang ang u.

Thomas Aquinas chuan, “Rinna chuan thil hmuh lawk loh lakah tih tur a nei a, beiseina pawhin kan kuta awm lo lakah,” (Faith has to do with things that are not seen and hope with things that are not at hand) a ti bawk. Paula chuan, “Tun dam chhung chauhva Krista chunga beiseina kan neih chuan mi zawng zawnga khawngaihthlak ber kan lo ni ang,” (I Kor 15:19) a ti ve thung a. Joba lehkhabuah chuan, “Muanawm takin i awm ang, beisei a awm avangin. A ni, i en vel ang a, muang takin i chawl ang,” (11:18) tih kan hmu ve thung a ni. Hun khirh takah kan lut a, hma lam thil beisei dan pawh kan thiam ta lo. Kan Lalpa Isua Kristaah chuan kan tan kawl a eng e. Muanawm takin i awm ang, beiseina (Krista kan beiseina chu) a awm avangin.

Bible hian beiseina thuah damna min kawhhmuh:
Hringnun kan hmanna khawvelah hian harsatna kan tawk a, mangannain min bawm thin a. Natna leh lungngaihna ten min chimin, hun harsa leh khirh takte kan hmachhawn fo thin. Chungte chu tawka kan hmachhawn chang hian, kan Pathian hi a ngawih vung vung chang a tam mai, nimahsela, kan hnenah a awm. Engkim a hria tih hi i nunin a hria (feel) thin em ? Paula chuan, “Beiseinain a ni chhandamin kan awm ni; nimahsela, hmuh theih reng beiseina hi beiseina a ni lo ve. Miin a hmuh theih reng chu engati nge a la beisei thin? Kan hmuh loh chu kan beisei chuan kan nghak fan fan thin a ni,” (Rom 8:24&25) a ti mai a nih kha.

Ani chuan kan chakna siam thar leh turin min tanpui thin asin. “Lalpa nghaktute erawh chuan an chakna an siam tha leh ang a, mupuite angin thlain an thlawk chho ang a, hah lovin an tlan ang a, chau lovin kein an kal ang,” (Isaia 40:31) tih a nih kha. Taksa, rilru leh thlarau natnate min tihdamsak thin tih i hre reng ang u. “Ka tihrisel leh ang chia, I hliam zawng zawng chu ka tidam ang,” (Jer 30:17) a tih te, “In thinlung mangang suh se, hlauh pawh hlau suh se,” (Joh 14:27) a tihte hi i theihnghilh lovang u. Chu chauh chu ni lovin ani chu kan tlakchhamna tinrengah min phuhruksak theitu a nih hi i hre reng ang u (cf. Phil 4:19). Aw! ka nunna, engah nge i kun reng? Engah nge ka chhungah hian i buai ni? Pathian beisei rawh, a hmela damna avangin amah chu ka la fak dawn si a, (cf. Sam 42:5) i ti ang u.

Beiseina nung Kristaah:
Kan Bible-ah chuan,“Ani chuan mitthi zing ata Isua Krista thawhlehna avangin beiseina nung hmu turin min hring leh a,” (I Pet 1:3) tih a nih kha. Billy Graham chuan, “Kan tunlai khawvel hi beidawnthlak khawpin beiseinaah a riltam a, mi tam takin beiseina an hloh tawh a. Beisei a bo va, beidawnna hi mi tin kutah a awm ta. Isua Kristaa beiseina thu hi rinawm takin i tlangaupui ang u,” a lo ti thin a ni. Tuifinriata lawng lian pui pui thlun nghehna atan thirchakai an hmang thin. Thlipui leh tuifawn nasa tak pawhin nuai vel mah se, thirchakaia thlun ngheh tlat a nih avangin lawng tan a ngaihtuah awm lo. Chutiang bawkin beiseina chu kan nunna thirchakai atan i hmang ang u. Kan chenna khawvel hi hripui leh thlipui te, tui lian leh lirnghing te pawhin nuai thin mah se, beiseina lawmawm leh ropui, beiseina nung Kristaah chuan kan nei a ni. Hebrai ziaktu chuan, “Chu beiseina chu nunna thirchakaiah kan nei a, rinawm leh nghet tak a ni,” (Heb 6:19) tiin beiseina chu nunna thlun nghehna atan a thatzia min hrilh kha.

Vawiina kan hun tawng mekah hian Pathian thuin min duh angin beiseina neiin i nung ang u. Pathian nung ringtu kan nih angin amahah chuan kan beiseina chu i nghat tlat ang u. Isua Kristaa kan beiseina chu nunna thirchakai atan hmang theuh turin Thlarau Thianghlimin min tanpui theuh rawh se.
"Hei hi ka dawn hian mak ka ti,
Buaina chhum dum karah pawh;
Beiseina reng reng a chuai lo,
Lal Isua kan thian tha ber," i ti theuh ang u.
Lalpa’n a thu kan za atan malsawm rawh se.


Tawngtaina
Hla sak hona: Ka thlarauvin Kristaah chauh (KHB No 437)

Ka thlarauvin Kristaah chauh

Ka thlarauvin Kristaah chuah,
Muanna a zawn thin kha,
Malsawmna tam tak hriat phak loh,
Tunah a lo hmu ta.

Krista chauh lo chu tu mah dang,
Min tilawm an awm lo;
Hmangaihna leh lawmna kumkhua,v < Amah chauhvah ka hmu.

Amahah chawlhna zawng lova,
Khawvel thil dang zinga
Ka zawn laiin ka Chhandamtu'n,
Khawngaihin min vuan ta.

Aw Lalpa, khawvela tuikhur,
Chawi turin ka tlan a,
Mahse, a tui ka in thei lo,
Thihna tur a lo ni.

Ka nawmna bo hnu ka ngai a,
Nang, ka zawng ngai lo che;
I hmangaihna thu thianghlimin,
Min hriattir hma zawngin.

  • Lalpa Tawngtaina/ Malsawmna