SERKAWN TUALCHHUNG KOHHRAN

CHANCHIN THA MI TIN TAN

PROGRAMME






KUM THAR ZAN INKHAWM PROGRAMME

6:00 PM, 1st JANUARY, 2021

PROGRAMME:






MISSIONARY-TE KUMTHAR CHIBAI

TAWNGTAI RUALNA

    Tawngtaina a Hriat Turte
  1. Pathianin Kum thar 2021 min hruai thlen avangin a hnenah thinlung leh tih takzetin lawmthu i sawi ang u.
  2. Kum thar ah hian a venhimna i dil ila, a hruaia kan awm theih nan Lalpa Thlarau thianghlim tanpuina i dil ang u.
  3. Kan nuna fel lo leh sim ngai te a tanpuina a kan paih theih nan i dil ila, Ama tana tangkai zawka nung turin i inhlan thar ang u.







THUCHAH

THUPUI: ““Pathian thu chhar thar lehna” (Recovering The Word Of God)”

- REV PC. Liandula

Audio

-







Thuhmahruai:

Kum 2021 atana ni hmasa ber (January 01, 2021) zan hun Pathian leh kohhran hotute duhsakna avanga ka chang hi vannei ka intiin ka lawm hle mai. Tun bak hi kan kohhranah hian hun puiah chanvo ka neih leh pawh ka ring tawh lo va chuvangin ka lawm takzet a ni. Pathianin rem a tih chuan kum 2022-ah ka châwl ve mai dawn a. Mahse Serkawn Tualchhung kohhran hi hun eng emaw chen kan lawi zui zelna tur niin ka hria. Pathian min hruai dan ka chhui kir hian mak ka ti hle thin. Ka pu (ka pa pa) Hrangmaia hi Serkawnah hian Sa upa leh Pu Buanga hnuaiah school kalin lehkha a zir ve a, a zir zawm zel theih loh avanga kum 1910-a Laisawral-a kohhran dintu a ni a. Ka pu lehkha zirna hmunah ngei kohhran (BCM) hruaitute zinga ka tel ve ta mai leh Serkawn kohhrana ka awm ve ta reng mai hi mak ka tiin ka lawm hle thin.
Aw le, Biak In lamah inkhawm thei lo mah ila, hotute remruatnain thuchah ziaka dahthat tur siamsak kan ni leh zel hi lawmawm ka ti hle. Tichuan, he kum tharah hian “Pathian thu chhar thar lehna” (Recovering the word of God) tih hi thupui berah nei ila ka duh a, kumin kum tluana kohhrante thupui atan ka duh a, ka han thlang nghe nghe a ni.

Thupui sawi hawnna:
Mizoram kristiante hi kum za zet kan kristian ve ta. Keimahniah thil tha tam tak hmuh tur a awm laiin thil tha lo tam tak hmuh tur a awm bawk. Hurna (mipat hmeichhiatna hman dik lohna) sex tamna ramah kan siam mek a, Jezebeli fate an pung tual tual a (Thup 2:20), min chiah hneh ta hle. India rama pawngsual rate sanna ber state kan ni leh tawh. A râpthlak em em a ni. Ruihhlo lahin min chenchilh nasa hle a, Setana khawpui leh kulhpuiah kan siam ang tih a hlauhawm ta hle mai. Setana biakna (setanic worshiping) hial kan ramah a lo piang ve ta. Kohhran tam tak a piang a, zirtirna tha leh mumal tak kan inpe leh si lo. Kan nun a zalen a, “its my life” kan ti a. Mi dangte nun veitu nih chu mi sual leh mi dik lovah kan inchhuah tan mek a, mi dang nun vei ngam lohna ramah kan siam mek bawk. Chuvangin he thupui “Pathian thu chhar thar lehna” tih hi ka han thlang a ni.

Pathian Thu (Bible) kan hman dan:
Mizoram Kristian-ten Pathian thu kan hman dan leh kan kristianna-a a dinhmun nia lang tlangpui lo thlir ila.
a) Kâwrah kan hmang niin a lang ber a, chhangchhe puanpui an sawi ang maia pawhna lam apiang tlin zel mai niin kan hria a. Zu hmun sa hmun atang te, Jezebeli fate pawhin kan pawt tling zel ta mai a nih hi. Kan nun min khalh ngiltu leh kan nuna roreltu atana hman chu harsa kan ti hle.
b) Kan duh danin kan hrilhfiah a, kan sawi vel mai mai niin a lang. Chuvangin pâwl a tam a, lang thei lo kohhran, lang theia lo pâr chhuak kohhran bêl mumal lo kan tam em em a ni. Pathian thu hi tidik turin kan nung peih lo va, sawi erawh chu kan sawi tam hle thung.
c) Inphenna atan leh inhliahkhuhna atan kan hmang nasa hle. Thil eng emaw pawh lo thleng se, inphenna berah kan hmang a, kan nun dan nena hmehbel pawha a âwm lo em mai tih tur ni reng siin, Pathian thua bel tur erawh chu kan hmu zel thung. Mahse, kan nun siam that nan kan hmang tangkai lo.

Pathian Thu i chhar thar leh ang u:
Pathian thu (Bible) hian Pathian nihna leh a rilru a keng (It contains the mind of God) a, mihring nihna leh nunho dan tur te, kohhran nihphung tur zawng zawng min kawhhmuh a ni tih hre reng chungin eng dinhmun (position)-ah chiah nge Pathian thu hi kan dah ang le?

1) Kohhrana Pathian thu dinhmun (position). Bible kan en chuan “Kawng” chungchang thu kan hmu hnem hle. Kawng pawimawhzia kan hre theuh mai. Thuthlung Hlui-ah chuan mihring nung dan, a tha emaw tha lo emaw sawi nan te, (Sam 1:1&6; Thuf 30:19-20). Tin, Pathian thupek sawi nan te, A thiltum leh duh dan sawi nante hman a ni (Sam 119; Ex 33:13; Job 21:14,31; Sam 67:21; Thuf 8:22). Thuthlung thar lamah chuan mihringin kawng zawh tur pahnih kan neih thu min zirtir ta a, chu chu “Chhandamna kawng leh Hremhmun kawng” a ni (Mat 9:13-14; Luk 13:24). Kohhran chanchin ziakna Tirhkohte Thiltih bu kan en chuan, “Kohhran hmasate nihna leh awm dan” (designation of early christian church) sawina atan kawng hi hman a ni bawk (TT. 9:2; 19:9 & 23; 22:4; 24:14 &22). Hei hi Thuthlung Hlui lama a hlimthlâ kan lo hmuhlâwk chu zawlnei Isaia 40:3&10-11-ah a lo lang tawh a. Chu chu Pathianin a mite a hruai dan sawina a ni. Pathianin Kohhran min pek nihna dan chu a ni. Chu tak mai chu he kum tharah hian i chhar thar leh ang u. Kohhranin kan zawh mek kawng hi Bible-in min hrilh kawng (Kohhran hmasate nihna leh awm dan) kha a la ni zel em ?

2) Chhungkuaa Pathian thu. Chhungkua hi Pathian rel leh din a ni. Kristiante chuan Krista hming chawiin chhungkua kan din a, “Kristian Chhungkua” kan ti thin. A bul tumtu leh lungphum phumtu Pathian a nih avangin kristian chhungkua chu Pathian Nung chibai buktu chhungkua hi a ni. “Keimah lo chu Pathian dang reng reng i nei tur a ni lo. Milem siam chawp leh thil ... , chung chu chibai i buk tur a ni lo va, an rawng i bawl tur a ni hek lo,” (Ex. 20:3-5) tih chu Pathian thu a ni. Kan tih ngei tur (must) a ni a, thupek (order) a ni bawk. Mahse, tun lai hian New Ager-hote chuan “You may worship whatever you want, either human being or nature since all is one, all is divine,” an ti a ni. Vawiina kan rama mi tam ber hian sum leh pai kan pathian a, kan worship mek niin a lang. Setana betu hial an lo awm tate hi Pathian thu kan chhar thar leh a tul hle mai. Kan chhungkua hi eng nge kan an le ? Pathian thu chuan Amah chauh chibai buk thin turin min duh a ni.

3) Political issue-ah. Politician-ho hian kohhran hi politic khelmual tha tak anga thlirin kohhrana an thiltih (activity) pawh remchangah an la duh hle. Politic hian mipui mimir min zen thûk hle a, politic inlumlet hi kohhran pawhin nasa taka a tuar thin avangin Kohhran nihna hlu tak hi a tidal thin. Bible atanga Israel hnam nun kan zirin, an sakhua leh politic hi kan hmu kawp zel ti ila a sual lo vang. Hun thenkhatah inrem taka an kal dun laiin, a châng chuan an inpawt na hle thin. Pathian thu anga an hnam nun leh politic an kalpui chhung chu puithiam leh zawlneiten an thlâwp tlat a, lalte leh roreltuten Pathian duh dan an palzût châng erawh chuan na taka dodalin an tuar phah hial thin.
Lal Isua pawh khan a hun laia kalphung tha lo a dodal a, thuneihna hmang dik lote chu a khak mai thin. Kan ramah hian thil dik lo dodal ngamna hi kan hma- chhuah ve a tul ta hle. Tharum thawh/hel lam thil ni lovin rorelna dik lo demna lantir lova thlir liam mai maina hi kohhran nihna tura kan dah tlat chuan politic hi a kal dik ngai lo vang. Mizorama politic kalphung dik lo pulpit tlanga tlangaupui thin thuhriltu chu politic a khel kan ti a, kan hmu sakhi zel dawn a nih chuan politic tuinu hian na takin min lên zel ang tih a hlauhawm hle. Chuvangin Pathian thu hi kan ram kristiante hian kan chhar thar leh a tul a, he kum chhung hian Pathian mite a thu-ah inchiah thar leh teh ang u.

4) Rawngbawlnaa Pathian thu dinhmun. Tun lai hian zawlneite leh tirhkohte rawngbawlna (Prophetic & Apostotic ministry) tun din a ngai tia sawi kan tam ta hle. Kan rawngbawlnaah hian Bible zirtirna dan (pattern) kan kal pel ta em ni ang le? Tun lai kohhrante hian kan mamawh tak pawh a ni mai thei. Kohhran hi zawlneite leh tirhkohte lungphumah a ding zel tur a ni, (Ephesi 2:20 & 21). Tirhkohte rawngbawlna leh thiltih dan (role) kha kohhran kal zelna tur atan hian a pawimawh hle a ni. Tirhkohte rawngbawlna innghahna chu “Chunglam hnehna & kohna (devine influence & calling), chhiahhlawh thinlung putna, Pathian nena lên dun tlatna (intimate walk with God), mite hriat nih tumna ni lo, Krista leh a Chanchin Tha tana nun thâpna leh Pathian ram din,” hi a ni. An rawngbawl dan pawh Isua rawngbawlna dan – Lal, Puithiam leh Zawlnei (rorelna leh thuneihna, Pathian nena inremna rawngbawl hna leh Pathian thutak puan leh hril)-ah a innghat. Kan rawngbawlna hi Pathian thuah a innghat tlat tur a ni. Chuvangin kan hmanrua atan i chhar thar leh ang u. A aia hman tlâk hmanraw dang a awm lo.

Tlangkawmna.
Eng vangin nge Pathian thu hi chhar thar leh ila kan tih ? Pathian thu (Bible) hi Thu nung, chatuana ding reng tur a ni. Tu mahin an tihdanglam thei loh thu nung a ni. Parliament-in a tidanglam thei lo va, Supreme Court- in a tidanglam thei lo va, Legislative-in a tidanglam thei bawk hek lo. Miin râl lâkna hriamhrei zum eng ang pawhin chhun thler chuk mah se, a danglam ve ngai lo va, meipuiah thlâk daih mah se, a thiltihtheihna chu far khat tê pawhin a kiam ve ngai lo. Chatuana thu nung chu a ni.

A tawp berah chuan he kum tharah hian Pathian thu (Bible) chu kan nun tihthianghlim nan hmangin chhar thar leh ang u. Kan hun hman mekah hian hripui hlauvin kan khawsa mek a. Kan thil hriat lâr em em chu Sanitizer a ni. Mi tinin Sanitizer hmangin hri tha lo lakah inven leh intihthianghlim kan tum a. Kan inah kan dah a, kan office- ah te, kan biak inah te, thenkhat phei chuan kan kalna apiangah kan pai a, kan hmang nasa hle mai. Kan han inchulh chu taksa chhungril a fan raih raih a, hri tha lo a tihlum thin a ni âwm e. A hmangtu tana a thatna chu kawng khat ni se, bula mite tan a hluin a tha em em a, a rim lah chu a tui zêk lehnghâl a. Dr. Laltana nupuite khan Pathian thu hi lo chhar hman sela aw! Khatiang khan an chhungkua kha an awm hauh lo tur.
He kum tharah hian Eden natna hripui laka inven nan leh intihthianghlim nan ringtute hian Pathian thu hi i hmang ang u. A aia invenna tha a awm lo vang. Bible chuan a zirtirna leh duh dana awm turin min ti (It forces us to be biblical). Kan nun sual laka kan venhim (sanitize)- na tur a ni a. Sual tur leh hri tha lo laka kan himna tur a ni. Sual tûr tihhlumna tur atana thlarau ngunhnam chu a ni. Chu aia pawimawh zâwk kan neih chuan Pathian lungphum kan tawlh bosan mek a ni ang. Hun harsa kan tawh pawhin Pathian thu hmangin kan chhungkua leh kohhran hi sanitize thin ila, political issue-in na taka min nuai pawhin Pathian thu bawk kan rawngbawlna sanitize nan hmang zel ila. He kum tharah hian Pathian thu hmang tangkai zel turin i chhar thar leh ang u. “Pathian Lehkha Thu zawng zawng hi Pathian thâwk khuma pêk a ni a, zirtir kawngah te, thiam loh chanter kawngah te, zilh kawngah te, felna zirtir kawngah te a sâwt bawk a ni; Pathian mi chu hna tha tinreng thawk tura kim taka inthuamin a famkim theih nan,” (II Tim 3:16ff). Lalpa’n a thu malsawm rawh se. Amen.

Lalpa Tawngtaina