SERKAWN TUALCHHUNG KOHHRAN

CHANCHIN THA MI TIN TAN

PROGRAMME






PATHIANNI ZING INKHAWM PROGRAMME

10:00 AM, 17th JANUARY, 2021

PROGRAMME:




KOHHRAN MEMBERTE HNENA HRIATTIRNA : 17th JANUARY 2021

Kan duhzawng hla thlan ni se. (Thilpek lakkhawmna)

TAWNGTAI RUALNA

    Tawngtaina a Hriat Turte
  1. Pathianin vawiin thlenga hun tha min pe a, kan nunna min zuah a, Amah be thei leh chawimawi theia remchanna min la siam sak avangin lawmthu i sawi ang u.
  2. Covid-19 hrileng laka Pathian venhimna mak tak mai kan chan avangin lawmthu i sawi leh ila, Covid vei enkawl mekte, enkawl tute tan i dil chhunzawm zel ang u.
  3. Chhungkaw maicham pawimawh tak mai hi vawng nung zel thei turin Pathian tanpuina i dil ila, hemi kawnga nu leh pa mawhphurna kan hlen theuh theih nan chakna i dil ang u.
  4. Chhungkuain kan ngaihpawimawh dang thawh belh ila, kan thawhlawmte Pathian hnenah hlanna i nei bawk ang u.





THUCHAH

Thupui: Engkima Fîmkhur (II Tim 4:5)

- Upa Lalrinmawia

Audio





Kohhranhote kan Lalpa Isua Krista hmingin chibai ka bûk a che u.

Thuhmahruai : “Kum 2020 chhûng khân Mizoramah lîrthei chêtsualna vawi 71 aṭangin mi 37 an thi a, mi dang 61-in hliam an tuar bawk. Nikum hmasa 2019 phei kha chuan lirthei chêtsualna avânga thi hi 48 an ni. Report-in a târlan dânin, chêtsual chhan bulpui ber chu fîmkhur lo tak leh rui chunga lîrthei khalh vâng a ni. Accident pumpelh tûr chuan fîmkhur a pawimawh hle tihna a nih chu.

Nikum March 22 Pathianni aṭang khân Covid 19 avângin Pathianni vawi 44 zet a zâwnin kan inkhâwm thei lo ta a. Covid hripuiin kan nunphung a tihbuaizia leh min tihmanganzia pawh kan hre ṭheuh mai. Chutih laiin hripui laka kan invên theihna ber chu eng dang ni lovin, Fîmkhur a nih thu kan hre zing hle bawk. Mi dang nêna inhlata awm te, hmui-hmai tuam ṭhat te, fai taka kut sil fote chu kan fîmkhur dân tûr a nih thu pawh kan hre ṭheuh tawh âwm e. Hripui leh kan hun tawng hrang hrang avângte hi ni maw, fîmkhurna tih chungchâng hi ka rilruah a lût leh ṭhin a. Pathian pawh hian fîmkhur zâwka kan nun leh a rawng kan bâwl theih nan kan ni tin nun leh thil tawn hmang hian fîmkhur pawimawhzia min zirtîr a tum a ni thei ang a” ti zâwngte’n ka ngaihtuah phah a. Chuvângin kumin kum thara ka hun lo inher chhuak hmasa berah hian Pathian thuchah ka thinlunga lian ber chu FIMKHURNA chungchâng hi a ni a. Bible châng II Timothea 4:5 thu hmangin, “Engkima Fîmkhur” tiin thupui ka han dah ta a ni.

Mizo Tawng Bible kan hman laiah hian ‘Fîmkhur’ tih ṭawngkam hi vawi 112 emaw zet hman a ni a. Fîmkhur tûr kan nihzia leh fîmkhur loh pawizia te, fîmkhur hlâwkna min kawhhmuhnate a ni deuh vek mai. Kan fîmkhurna tûr thil tam tak zîng aṭangin tûn ṭum atân chuan thil 4 chauh tawi tê têin târlan kan tum dâwn a ni.


1. LALPA in sa tûrin fîmkhur a ngai: Davida chuan Pathian Biak in sak a châk êm êm a, a sakna tûr hmanruate pawh a la khâwm a, a ngah tawh a ni. Amaherawhchu Pathianin Davida hnênah, “Nang zawng indo mi, thisen chhuah mi i nih avângin ka hming tân in i sa lo vang,” (I Chron 28:3) a ti a. Chuvângin a fapa Solomona, a aia LALPAN Israel lal atâna a lo thlan hnênah chuan, “Fîmkhur rawh khai; hmun thianghlim tûr in sa tûrin LALPAN a lo ruat tâk che hi; chak takin awm la, bei rawh,” (I Chron 28:10) tiin a fuih a ni. Keini Sêrkâwn Kohhran pawh Pathian Biak in sa tûrin kan inbuatsaih a, hmalâkna leh tha thawhna pui ber atân hman kan tum a ni. Chutih laiin Pathian Thu chuan, “Fîmkhur rawh u khai;” min ti ve a ni tih hi i ngaihtuah ang u. Pathian Biak in sa tûra sum leh pai thawhkhâwm theia kan awm te, kan tha leh zung leh ngaihtuahna kan sêng theite hi Pathian khawngaihna a nihzia kan ngaihtuah fo tûr a ni. Tute Biak in emaw aia lian, ropui leh mawi, BCM tân pawha hmai uanthlâk ve tûr, han en reng reng pawha zahpuiawm lo, chutiang vêl ngaihtuahna chuan min luah nasa lutuk a nih erawh chuan a dik hauh lo vang. Pathian chibai bûk nân, Amah kan pâwl nân, Pathian ropui nân Pathian Biak in thianghlim kan sa dâwn a ni tih hi hre rengin, sum leh pai hman dânah te, thawhho thiamna kawngahte fîmkhur taka hma kan lâk zêl a pawimawh hle ang.


2. Thil ṭha tih dânah i fîmkhur ang u: Lal Isuan, “In thil ṭha tihte mi hmuh atân, mihring mit hmuha ti lo tûrin fîmkhur rawh u; chuti lo chuan, in Pa vâna mi hnênah chuan lâwman in nei lo vang,” (Mat.6:1) a ti a. Thil ṭha tih pawh hi a tih dânah dik leh dik lo a lo la awm ta fo a ni. He laia ‘thil ṭha tih’ tih hi Mizo Study Bible-in a sawi dân chuan, retheite hnêna pawisa pêkte hi a ni. Rethei leh harsa zâwkte tâna luanchhuah kawngah hian kan ram hian Pathian khawngaihnain hma kan sâwn zêlin a lang a, a lâwmawm ngawt mai. Mimal leh pâwlho emaw, kohhran leh political party ang azâwngte pawhin kan intihhmuh chho zêl pawhin a lang a, a lâwmawm tak zet a ni. Chutih ruala kan ngaihtuah tel ngei ngei tûr erawh chu: Kristian kan ni a, Lal Isua ringtu Kohhrante kan nihna aṭanga kan thil tih rêng rêng hi kan teh ṭhin a dik ang. “Nang erawh chuan mi hnêna englo i pêkin i kut ding lamin a tih chu i kut vei lamin hre suh se, i englo pêk chu a rûkin a awm theih nân…(Mat.6:3,4) tih zirtîrna dawngtute hian thil ṭha tih dâna kan fîmkhurna tûrte hi i ngaihtuah zawm zêl teh ang u. Krismas leh hunpuia mi rethei leh harsa zâwkte tâna kohhran te, mimal leh pâwl hrang hrangte kan luanchhuah dânte chu TV, facebook leh whatsapp aṭangtein kan hmu ṭheuh mai. “Kan hmaa lâwman ûm zêlin..” tih hla kan sak mêk lai hian, “an lâwman chu an hmu zo tawh” tih pâwlah hian awm palh maite hi hlauhawm deuh a ni, kan Pa vâna mi lawm tlâk leh pawm tlâk ni tûrin thil ṭha tih dânah kan fîmkhur a ngai e.


3. Zâwlnei der te, Pharisaite leh Saddukaite lakah fîmkhur a ngai: Matthaia 7:15 leh 16:5-ahte chuan Lal Isuan, Zâwlnei der te, Pharisaite leh Saddukaite laka fîmkhur tûrin min zirtîr leh bawk. Mizo Study Bible (p.1326) chuan, “Zâwlnei derte chu Pathian thupuangtu anga insawi ni mah sela, Pathian mite thu tak aṭanga hruai bova buainaa hruai lûttute an ni” tiin a sawi. Kan ram hi thlîr ta ila: Inthlan dâwnah te, thil mangan thlâk deuh entîr nân tui tla leh mi bo tih vêlah te, Pathian hnên aṭanga hriatna neia inchhâl, an thu puan leh hriat anga thil lo ni leh ta lêm lo hmuh tûr leh sawi tûr kan hre ve ta fo mai! Zâwlnei derte hian berâm emaw tih mai tûrin berâm vun an sin ṭhin, chinghnia an ni tho si. Jeremia 23:31-ah chuan, “Ngai teh u, zâwlnei mahni dang tinâl a, “LALPAN a ti,” ti ṭhinte chu ka do a ni, tih hi LALPA thu chhuak a ni,” Pathian thuin a ti. “Pharisaite chu Mosia dân a chipchiar thei ang bera zawm tumtute an ni”(Zoṭawng Bible Dictionary). Matthaia Bung 23-ah khân Lal Isuan, “Lehkhaziaktute leh Pharisai vervêkte u, in chung a pik e!,” tih thu vawi 5 ngawt a sawi a. “Thlân hnawih vâr, pâwn lam mawi taka lang, a chhûng lam erawh chu mitthi ruhte leh bawlhhlawh tinrênga khat angte chu in ni (Mat.23:27),” tiin a sawi a nih kha. A langa mawi, miten an ngaihsâna an zah theih dân tûr, an chawimawi theih dân tûr ngaihtuah, chhûngril lam erawh tenawm hlê si angin Lal Isua hian a sawi a. Inkhâwmna inah te, kawtthlêr pêng takah te, ding chunga ṭawngṭai ngaina ṭhin(Mat.6:5), mi dang anga hlêp ru ve lo, mi fel, uire lo, chhiahkhawntu ang pawh nih loh avânga Pathian hnêna lâwmthu sawi ngam ngat, chawlhkâr khat apianga chaw vawi hnih nghei ṭhin, neih apianga sâwma pakhat pe ṭhinte an ni(Lk 18:12). Mahse Lal Isuan chûngho lakah chuan ‘fîmkhur rawh u’ a tih miau avângin kan fîmkhur a ngai a ni mai. “Saddukaite hi Judate zînga sakhaw lam thila pâwl pawimawh tak an ni a. Mi awm thei leh changkâng zâwkte awm khâwmna pâwl a ni a, ‘Mitthi thawhlehna rêng a awm lo,’ titute an ni” (Zoṭawng Bible Dictionary). Thawhlehna awm ring miau lo tân tûn damchhûng khawsakna bâk sawi tur leh zirtîr tûr an nei lo vang. Hêng Pharisaite leh Saddukaite zirtîrna lakah hian fîmkhur tûr a ti a ni (Mat.16:12). Zâwlnei der te, Pharisaite leh Saddukaiho laka kan fîmkhur dân tûr chu, an tih anga tih ve loh hi a ni ang.


4. Social Media hmanga Pathian Thu theh darh kawngah i fîmkhur ang u: Ṭhahnem ngai taka Pathian Thu ziaka theh darhtute kan titîm ang tih ka hlauh hle rualin kan fîmkhurna tûr erawh chu ni ngeia ka hriat si avângin inthlahrung takin hei hi ka sawi duh; rilru inhawng taka dawngsawng tûrin kan inngên hmasa e. Smart phone nei deuh vek kan ni ta; Pathian Thu ṭha tak tak kan theh darh tûk tin a, a lâwmawm khawp mai, Pathian Thu puanchhuahna ṭangkai tak a ni. “Chuvângin,” ka’n ti teh ang- a bung leh châng te, a thu inziak dân dik takte (zawm leh zawm loh te, hawrawppui hmanna leh hman lohnate thlengin {chûng chuan awmzia a nei vek si a}) ngun tak leh fîmkhur takin Bible keu ngeiin en la, i hmeh darh hmain ennawn leh hmasa zet la, a dik ngeia i hriat hnuah chauh Pathian thu chu thawn darh tûrin ka ngên a che.

Kum 1631-a Sâp ṭawng Bible Sâprama an chhut chu, thumal pakhat avângin a pawi thui teh asin! Thusâwm pêk 7-na, “Thou shalt not commit adultery’ “I uirê tûr a ni lo,” (Exodus 20:14) tih tûrah ‘not’ chu an han chhut hmaih palh hlauh mai a , “Thou shalt commit adultery” tia a lo awm palh avângin ‘The Wicked Bible’ an tih phah ta a, hming dang chhe tak tak pawh a la nei nual mai. England lalpa Charles I-na thupêkin Editor leh Publisher ni bawk Robert Barker chu Pound 300 chawitîr a nih bâkah an khâwlchhutna Royal Printers, London pawh printing license tihtâwp sak a ni,” an ti. Tum leh duh vâng ni hauh lo hian tihsual theih tak a ni a, kan tisual reng ṭhin a nih hi. Amaherawhchu Pathian Thu ziaka theh darhna kawngah kher kher hi chuan fîmkhur luat awm lo hian i fîmkhur teh ang u. Sakhaw dangte hian kan tih ang pheng phung hian an thurin bua thute hi an theh darh ve ṭhin ang em aw? Smart phone phû lova kut zungṭang lianho hian kan chhu sual duh tlângpui a, smart phone ṭhanhnan thangtharho hian a sual leh sual loh kan pawisa lovin kan ngaihtuah lêm lo tlângpui em ni aw? tih theih a ni. II Tim 4:5-ah chuan, Pathian Thuin, “Nang erawh chu, engkimah fîmkhur la,” a tih kha. Mi dang an lo fîmkhur lo a nih pawhin, ‘Nang erawh chu fîmkhur hrâm ta che. Social media leh Print media hmanga kan thu hlaahte fîmkhur hi Lal Isua zuitute tân hian a inhmehin a va ṭûl tak êm!

Tlângkawmna : Aw le, kan thu tâwpna atâna ka sawi duh chu: Fîmkhur hi mi piang thar, Lal Isua ringtu tân thil ṭûl lo, mi dawihzep leh Kristian tisa mite tih dân tûr emaw ti tlat awm theih a ni a, Pathian Thu erawh chuan chutiangin min zirtîr lo. Pathian thu dik taka hre thei tûr leh hmang thei tûrin kan fîmkhur a ngai a. Zâwlnei Jeremia hmangin LALPA chuan, “In nun hi fîmkhurpui hle teh u (Jeremia17:21) min ti a ni. ‘Kan nun’ tih chuan keimahnia awm, keimahni aṭanga chhuak zawng zawng- kan ṭawngkam, kan chêtzia, kan hawiher, kan incheina, kan ei leh in, kan ngaihtuahna zawng zawngte nên hian a huap vek, engkima fîmkhur hi a pawimawh hlê zâwk a ni. Ephesi 5:12 -ah Pathian Thu chuan, “Mi fing lote anga awm lovin, mi fingte anga awm zâwkin, in awm dânah fîmkhur rawh u..” min ti a. I Pet 5:8-ah pawh, “Ngaihven ula, fîmkhur rawh u, in khingpui Diabola chu sakeibaknei rûm ṭhin angin, a ei theih tûr zawngin a phi ruai ṭhin,..” tiin min hrilh bawk kha. Deuteronimy 6:25-ah chuan, “A thu min pêk anga LALPA hmaa a thupêk zawng zawng zâwm tûra kan fîmkhur chuan kan tân damna a ni dâwn a ni,” tiin Pathian Thuin min hrilh a ni.

Lalpan kan zaa tân mal min sâwmsak rawh se. Amen.

Kristian Hla bu No. 507 : “ Aw, van Thlarau thianghlim lo lêng ang che,“

1. Aw, van Thlarau thianghlim lo lêng ang che,
Min awmpuia vêng him thintu kha;
Khawngaihna aw haider thin mah ila,
Sual tuipuia kan pil min phal suh la.

Vâkvai leh kal bo tate,
Hnehna puang chhuak thei lo hliam tuar mêkte,
Hruai kîrin kan tidam zo si lo,
Tlaini lên a har ngei e, i tel lo chuan.

2. Vân hmangaihna pâr tlâna lêng hnu pawh,
Sual vânga rûm châng ni tawn châng hian;
Auvin i lam hi kan lo hawi zêl dâwn,
Kan lam hawiin chakna thar min siam rawh.

3. Kohhrante hi thawk rim ṭhîn mah ila,
Nangman i duhzâwng min zirtîr rawh;
Kawng dik emaw kan tih dik lo si hi,
Rinna mitin min hmuh fiahtîr ang che.

4. Aw Nang, chatuan Lalpa, i tel lo chuan,
He leia ro sum leh engkim hian,
Ropuina leh awmzia rêng a nei lo,
Kan chakna leh lâwmna i lo ni e.

Lalpa Tawngtaina